Πάνος Φιλιππακόπουλος

TEXNO-ΛOΓIKH ΓΩNIA
ΠANOΣ ΦIΛIΠΠAKOΠOYΛOΣ

«... Όχι μόνο δε θα εισπράξει το κράτος διπλάσια έσοδα φέτος από τα τέλη πινακίδων, όπως
αναφέρεται στον προϋπολογισμό, αλλά είναι πολύ πιθανό ότι θα εισπράξει τελικά από τα
αυτοκίνητα τα συνολικό ποσό (φόρος κατανάλωσης + πινακίδες) μικρότερο από πέρσι λόγω της
μείωσης των πωλήσεων (ποσοτικά αλλά και ?ποιοτικά?) που θα φέρουν τα νέα μέτρα...»

KATAΛYTIKH ANAΞIOΠIΣTIA
«TI AKPIBΩΣ συμβαίνει με τους καταλύτες;»
«Έχω αυτοκίνητο μάρκας A και διάβασα ότι ο καταλύτης του μπορεί να μη λειτουργεί σωστά,
τι πρέπει να κάνω;» Όπως κάθε φορά που κάποιος μη ειδικός συνάδελφος αποφασίζει να
ασχοληθεί περιστασιακά με θέματα του αυτοκινήτου και να κάνει «αποκαλύψεις» στον ημερήσιο
Tύπο για να «προστατέψει» τον καταναλωτή, την... πληρώνουμε εμείς, που δεχόμαστε ένα σωρό
τηλεφωνήματα αναγνωστών με ερωτήματα σαν τα παραπάνω. Aυτή τη φορά ήταν και πάλι οι
καταλύτες στο στόχαστρο και μάλιστα οι καταλύτες αυτοκινήτων από ορισμένες, συγκεκριμένες
μάρκες, που κάποιοι ανακάλυψαν ότι «δε λειτουργούν σωστά» με βάση κάποια στοιχεία από
μετρήσεις του ΠEPΠA. Tο θέμα δεν είναι νέο και παρόμοια δημοσιεύματα είχαν εμφανιστεί και
παλιότερα, χωρίς καμία ουσιαστική πληροφορία να δίνει τη δυνατότητα για εξαγωγή έγκυρων
συμπερασμάτων, όπως ακριβώς συνέβη κι αυτή τη φορά.
Eκείνη την εποχή είχαμε θέσει κάποια ερωτήματα τα οποία ουδέποτε απαντήθηκαν και γι? αυτό
θεωρήσαμε άνευ ουσίας το θέμα. Aνάλογη αντιμετώπιση αξίζει και τώρα, κι αυτή είναι η
απάντηση που δώσαμε σε όσους μας τηλεφώνησαν. Mερικοί συνάδελφοι του ημερήσιου Tύπου ίσως
να έχουν συνηθίσει να βγάζουν αυθαίρετα συμπεράσματα όταν ασχολούνται με θέματα του
αστυνομικού δελτίου και να κάνουν κινήσεις εντυπωσιασμού με «αποκαλύψεις» χωρίς ουσία,
αλλά αυτό δε σημαίνει ότι με ανάλογο τρόπο μπορεί κανείς να αντιμετωπίζει θέματα τεχνικά,
που απαιτούν ορθολογική σκέψη, αλλά και γνώση του αντικειμένου.
Για να μπορείς λοιπόν να ισχυριστείς ότι οι καταλύτες των αυτοκινήτων αυτής ή εκείνης της
μάρκας δε λειτουργούν σωστά (γιατί τέτοια γενίκευση έγινε στο θέμα) πρέπει να έχεις κάνει
μετρήσεις σε μεγάλο αριθμό αυτοκινήτων από διάφορα μοντέλα της ίδιας μάρκς που τέθηκαν σε
κυκλοφορία σε μια μεγάλη χρονικό περίοδο. Kι αν σε όλα τα μοντέλα της, διαφόρων ετών
πρώτης κυκλοφορίας, διαπιστώσεις ότι υπάρχει πρόβλημα, τότε πράγματι μπορείς να
υποστηρίξεις ότι γενικά οι καταλύτες της εταιρείας έχουν πρόβλημα.
Για να προχωρήσουμε όμως ακόμα περισσότερο, όταν δεν ασχολείσαι μόνο με μία εταιρεία,
αλλά με όλες και υποστηρίζεις ότι κάποιες απ? αυτές έχουν ιδιαίτερο πρόβλημα, κάνεις
δηλαδή σύγκριση, πρέπει το δείγμα να είναι αντιπροσωπευτικό για να επιτρέπει τη σύγκριση.
Πρέπει δηλαδή να αφορά μεγάλο αριθμό αυτοκινήτων, στον οποίο πρέπει καταρχάς η κατανομή
ανά μάρκα να είναι ανάλογη με το ποσοστό της στην ελληνική αγορά. Γιατί αν η A έχει
πουλήσει π.χ. 10 αυτοκίνητα και η B 4, αλλά στο δείγμα έχεις 3 από τη B και 2 από την A,
είναι πιθανό η B να παρουσιάσει μεγαλύτερο ποσοστό βλαβών από την A, χωρίς τα αυτοκίνητά
της να είναι κατ? ανάγκην ελαττωματικά. Aν μάλιστα υπολογίσει κανείς και το γεγονός ότι η
κακή λειτουργία των καταλυτών εξαρτάται πολύ από τον τρόπο χρήσης και συντήρησης του
αυτοκινήτου από τον οδηγό του, τότε γίνεται ακόμα πιο δύσκολη η αξιολόγηση των στοιχείων
των μετρήσεων, αφού πρέπει να έχει γίνει και ανάλογη αξιολόγηση των οδηγών τους (και δεν
πρέπει να ξεχνάμε ότι η κατανομή των διάφορων τύπων οδηγών δεν είναι ίδια σε κάθε μάρκα).
Για να γίνουν δε τα πράγματα ακόμα πιο δύσκολα, πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι η κατανομή
των αυτοκινήτων πρέπει να είναι χρονικά σωστή, γιατί και η τεχνολογία τους
διαφοροποιείται στο πέρασμα του χρόνου. Aν π.χ. μετρήθηκαν αυτοκίνητα της μάρκας A μεγάλο
ποσοστό των οποίων αγοράστηκαν π.χ. το 1989 και αυτοκίνητα της μάρκας B που αγοράστηκαν
περισσότερο το 1991 και μετά συγκρίνονται μεταξύ τους, είναι σαν να συγκρίνει κανείς π.χ.
μανταρίνια «κλημεντίνες» και πορτοκάλια μιας ποικιλίας με κουκούτσια και να βγάζει μετά
το συμπέρασμα ότι γενικά όλα τα μανταρίνια δεν έχουν κουκούτσια και τα πορτοκάλια έχουν!
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα καταλυτικά αυτοκίνητα που ήρθαν στην Eλλάδα την τελευταία
πενταετία έχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ τους όσον αφορά τα επίπεδα των ρύπων που
εκπέμπουν, γιατί διαφορετικά όρια υπήρχαν την εποχή που ξεκίνησε η εισαγωγή καταλυτικών
και διαφορετικά υπάρχουν σήμερα. Tον πρώτο καιρό ήρθαν αυτοκίνητα απλούστερης τεχνολογίας
και η λειτουργία των καταλυτών επηρεάζονταν πιο εύκολα από την κακή χρήση και συντήρηση
απ? ότι των σημερινών. Aλλά και οι οδηγοί στην αρχή ήταν λιγότερο ενημερωμένοι απ? ότι
σήμερα για τις ιδιορρυθμίες της καταλυτικής τεχνολογίας, το ίδιο συνέβαινε και με τα
συνεργεία και τα βενζινάδικα, ενώ και η διαθεσιμότητα της αμόλυβδης βενζίνης δεν ήταν
στην αρχή επαρκής, με αποτέλεσμα να είναι ευκολότερη η (εσκεμμένη ή όχι) χρησιμοποίηση
βενζίνης με μόλυβδο σε καταλυτικά αυτοκίνητα. Aν λοιπόν μια εταιρεία είχε μεγαλύτερο
ποσοστό της αγοράς τότε σε σχέση με σήμερα και μια άλλη αύξησε το ποσοστό της από τότε,
είναι φυσικό η πρώτη να έχει μεγαλύτερο ποσοστό κατεστραμμένων καταλυτών από τη δεύτερη,
χωρίς αυτό να σημαίνει ότι φταίνε απαραίτητα τα αυτοκίνητά της. Tέλος, δεν πρέπει να
ξεχνάμε ότι κάποιες εταιρείες έφεραν ορισμένα καταλυτικά μοντέλα με καρμπιρατέρ, το οποίο
είναι ίσως ευκολότερο να απορρυθμιστεί από την κακή χρήση και ελλειπή συντήρηση
(επηρεάζοντας έτσι και τη λειτουργία του καταλύτη) απ? ότι ένα σύστημα ψεκασμού. Aυτό δε
σημαίνει ότι φταίνε οι καταλύτες της γενικά κι ότι τα μοντέλα της με ψεκασμό θα έχουν
ανάλογη συμπεριφορά όσον αφορά την απόδοση του καταλύτη, ούτε ότι τα μοντέλα της με
καρμπιρατέρ δε θα λειτουργούν σωστά, αν χρησιμοποιούνται και συντηρούνται σωστά.
Aυτό δε σημαίνει ακόμα ότι αποκλείεται σε κάποια αυτοκίνητα οι καταλύτες να έχουν
μικρότερη αντοχή στο χρόνο από κάποια άλλα. Όλα τα παραπάνω όμως είναι στοιχεία που
πρέπει να ληφθούν υπόψη, αν θέλει κανείς να βγάλει αξιόπιστα συμπεράσματα και κατά
συνέπεια χρειάζεται μια πολύ πιο πολύπλοκη διαδικασία από την παράθεση κάποιων ποσοστών
από δειγματοληπτικές μετρήσεις του ΠEPΠA (το οποίο βέβαια από την πλευρά του πολύ καλά
κάνει και ελέγχει τα αυτοκίνητα). Aλλιώς τα «στοιχεία» που αναφέρονται είναι άχρηστα για
την εξαγωγή συμπερασμάτων. H δημοσίευσή τους και πολύ περισσότερο η αυθαίρετη ερμηνεία
τους είναι απλές κινήσεις εντυπωσιασμού και δεν έχουν καμία χρησιμότητα για τον
καταναλωτή, δημιουργώντας μάλιστα μερικές φορές και λανθασμένες εντυπώσεις.

EIΔATE πόσο εύκολα μπορεί κανείς να χαλάσει μια εικόνα σοβαρότητας που έχει δημιουργήσει,
μόλις του αναθέσουν να ασχοληθεί με την οικονομία; Tελικά εκεί κρίνονται όλοι κι εκεί
ξεφουσκώνουν τα μεγάλα λόγια και αποκαλύπτεται η ύπαρξη ή η έλλειψη φαντασίας και
δημιουργικότητας. Kαι το γεγονός ότι για πολλοστή φορά μια κυβέρνηση προσπαθεί να
αντλήσει με την αύξηση της φορολογίας των αυτοκινήτων χρήματα για την κάλυψη των
ελλειμμάτων που αυτή σε μεγάλο βαθμό δημιουργεί, μόνο φαντασία και δημιουργικότητα δεν
προδίδει. Eμείς θα πούμε δυο λόγια μόνο για το θέμα (δε νομίζουμε ότι αξίζει πλέον τον
κόπο ν? ασχολείται κανείς σοβαρά με τους κυρίους που επεξεργάζονται και προτείνουν τα
φορολογικά νομοσχέδια) και συγκεκριμένα θα κάνουμε μία πρόβλεψη που βασίζεται στην κοινή
λογική. Όχι μόνο δε θα εισπράξει το κράτος διπλάσια έσοδα φέτος από τα τέλη πινακίδων,
όπως αναφέρεται στον προϋπολογισμό, αλλά είναι πολύ πιθανό ότι θα εισπράξει τελικά από τα
αυτοκίνητα συνολικό ποσό (φόρος κατανάλωσης + πινακίδες) μικρότερο από πέρσι λόγω της
μείωσης των πωλήσεων (ποσοτικά αλλά και «ποιοτικά») που θα φέρουν τα νέα μέτρα. Mε το
πρόσθετο πρόβλημα (κοινωνικό και οικονομικό) των απολύσεων χιλιάδων ανθρώπων από τον
τομέα της εμπορίας αυτοκινήτων, αφού τα δίκτυα των εταιρειών στήθηκαν με βάση μια αγορά
μεγαλύτερη και πιο ομαλή. Λίγη κοινή λογική χρειάζεται κύριοι, μάλλον όμως ακόμα κι αυτή
σας λείπει._ Π. Φ.

Y.Γ.: ¶σχετο με τα παραπάνω: για μια ακόμη φορά θα ρωτήσουμε τους κυρίους της Tροχαίας,
πότε θα αρχίσουν να παίρνουν κάποια μέτρα εναντίον των ανεγκέφαλων που όλο και
περισσότερο χρησιμοποιούν το βράδυ χωρίς λόγο τους προβολείς ομίχλης, κάτι που δεν είναι
μόνο ενοχλητικό, αλλά και επικίνδυνο.